Alevilik o denli zor açıklanabilir bir inanç ki, her kime sorsanız hep değişik yanıtlar alırsınız (9)
– Araştırmacı Yazar Sadık Erenler / S.Erenler@web.de
15 ve 16. yüzyıllarında Osmanlı hükümranlığı altında inim inim inleyen Aleviler sığınacak bir liman aramışlar, Erdebil Dergahı ve Şah İsmail bir umut kapısı olmuş, onun kurduğu Kızılbaş Safevi devletinde kendilerini bulmuşlar. Sonra Osmanlı zulmü katlana katlana büyürken, Aleviler İslamı yaşamak zorunda bırakılınca Osmanlı Sünniliğine muhalif olan Şah İsmail ve Balım Sultan’ın da katkısıyla 12 İmam taraftarlığını seçip cem ayinlerinde onların ismini zikretmeye başlamışlar. Dönem ozanları da 12 İmamları zikreden nefesler ve deyişlerle boy gösteriyorlarmış. Takiyye yapan Aleviler olsa da 12 İmam kültü Aleviliğin içine tam anlamıyla yerleşmiş. Ozanlar da sürekli bunu işlemişler. Ve dönüp dolaşıp gelmişiz bugüne.
Ozanlarımız da dile getirdikleri deyişlerde, nefeslerde Ali adını bol bol kullanmışlardır.
Kalender Abdal‘ın,
Bir kimesnede olmasa ol aşk-ı Ali’den
Pes nice ana kâfır-i Haydar dimesinler
Her can ki Şeh’i bilmese bu kişver içinde
Şah kulı değil, çâker-i Kanber demesinler
Kalenderi olan Hayali de Hz. Ali kültüne duyduğu sevgi ve saygıyı da saklamaz, dışa vurur.
Ey Hayalî çün geda oldum Ali’nin aşkına
Gafil olma, gördüğün merdaneler meydanıdır
…
Tarîkından ererse menzil-i maksûde her aşık
Hakikat râhını gözler bizüm bir Şâh’ımız vardır
Diğer bir Kalenderi olan Hayreti de Hz. Ali’ye olan muhabbetini zikretmekten kaçınmaz, o da der ki:
Ey vakıf-ı hakikat-i Esrir-ı kâyinat
Vey arif-i meâni-i Kur’an ya Ali
…
Hiç alem-i velayet içinde nazirüni
Görmedi dahi dide-i devran ya Ali
…
Hallal-i müşkilat-ı cihansın aceb midür
Olsa yanında müşkilim asan ya Ali
…
Her geda bir padişaha bende olmuşdur veli
Biz de Rum Abdalıyuz bizim Ali’dür Şah’ımız.
Abdal Musa da Ali’yi zikreder:
Talip olan gaziler yola gidelim,
Ululardan ulu yol Allah Allah.
Muhammed Ali’ye niyaz edelim,
Gerçekler demine hü Allah Allah.
Hasan Hüseyin’dir İmamlar Şahı,
Zeynel Abidin’dir İmamlar mahı,
Muhammed Bakır cümlenin şahı,
Balkıya balkıya nur Allah Allah.
Başka bir nefesinde de şöyle demektedir.
X
Güvercin donuyla Urum’a uçan
İmamlar evinin kapısın açan
Cümle evliyalar üstünden geçen
Var mıdır hiçbir er Ali’den gayrı.
Kaygusuz Abdal da Ali der:
Ali’m almış Zülfekarın destine
Sallar durmaz Yezitlerin kasdına
Tümen – tümen Gene Ali’nin üstüne
Sırlar gelir şahım Abdal Musa’ya.
Hep mazlumdan yana kılıç çalıp zalimin zulmüne dur diyen bir Ali vardır.
Seyyid Nesimi de Ali der:
Ali-i Muhammed’e nice zulm etdi ol Yezid,
La’net anın vücudına, her subh u her mesa.
Şah Hatayi, tam bir Ehl-i Beyt sevdalısıdır.Ilgın ılgın eser şiiri.
Muhammed Ali’yi candan sevenler
Gel Ali’m yola gidelim
Yorulup yollarda almaz inşallah
Ali’m kendi yolu ile
İmam Hasan’ın yüzün görenler
Aclar doyar susuz kanar
Hüseyin’den mahrum kalmaz inşallah
Leblerinin balu ile.
Virani de durmaz, anar Ali’yi
Mananın sırrın eremez, ol ahmak faki göremez
Niyaz et pir dergahına, yakında bulasın Hakk’ı
Ey Virani dört kitapta, vardır methi Ali’nin
Okur Ehlibeyti her dem, Şimir, Mervan anlamaz.
Devrimci Halk Ozanı Pir Sultan Abdal ne Der Ali için:
Çeke çeke ben bu dertten ölürüm
Seversen Ali’yi değme yarama
Ali’nin yoluna serim veririm
Seversen Ali’yi değme yarama
Ali’nin yarası yar yarasıdır
Buna merhem olmaz dil yarasıdır
Ali’yi sevmeyen hakkın nesidir
Seversen Ali’yi değme yarama.
Yine Pir Sultan Abdal :
Ay Ali’dir gün Muhammed /Üç yüz altmış altı sünnet / Balıklar da suya hasret / Çarka döner göl içinde,
Pir Sultan’ım bu bir sırdır /Sırrını saklayan erdir / Ay da nurdur, gün de nurdur / Allah bir Muhammed Ali.
Varlıkların birliği kendini burada da gösterir. Allah, Muhammed, Ali hep bir varlıktır, evrenin yansımasıdır, varoluşun kendisidir.
Güzide Ana Ali için der ki:
Medet Allah ya Muhammed ya Ali
Dertliyim derdime dermana geldim
Bûnlardan kurtaran Bektaş Veli
Dertliyim derdime dermana geldim.
Genç Abdal Ali için der ki:
Yoğ iken yer ile gökler ezelden
Kudret kandilinde pinhan Ali’dir
Kün deyince bezm-i Elest’den evvel
Alemi var eden sultan Ali’dir
Hilmi Dedebaba Ali için der ki:
Aynayı tuttum yüzüme
Ali göründü gözüme
Nazar kıldım ben özüme
Ali göründü gözüme
Ali evvel Ali ahir / Ali batın Ali Zahir / Ali tayyip Ali tahir / Ali göründü gözüme.
Sıtkı Baba Ali için der ki:
Çatılmadan yerin göğün binası
Muallakta iki nur’a düş oldum
Birisi Muhammed, birisi Ali
Lahmike lahmi de bire düş oldum.
Aşık Daimi Ali için der ki:
Daimi der gönüllerde nur olan
Hakikatin çevresine sur olan
Dört can ile bir noktada sır olan
Car günüdür yetiş Muhammet Ali
Sevgili Canlar, yoluna ve ikrarına bağlı olan her Alevi kendisini Alevi Haber Ağı’nın doğal bir muhabir olarak görmelidir.
Oturduğu mahallede, okuduğu okulda, çalıştığı iş yerinde, üyesi olduğu Cemevi’nde ve sokakat haber niteliği taşıyan her durmla ilgili bize görsel veya yazılı haber göndermelidir.
Bu istemimiz Alevi kurum yöneticilerimiz içinde geçerlidir.
Alevi Haber Ağı: Gerçekleri yazacak… Geçekler yazılırken sende katkını sun can…
Saygılar, sevgiler