Diyanet’in Tunceli’de yurt dışına gönderdiği 20 kişi dönmedi

Diyanet İşleri Başkanlığı, Muharrem ve Hızır aylarında Alevilikle ilgili yurt dışında bilgi vermesi için Tunceli’de 2018’de Alevi dedelerini Almanya başta olmak üzere Fransa ve Hollanda gibi ülkelere gönderme kararı aldı. Gönderilecekler Tunceli Valiliği’nde 15 Şubat 2018’de mülakata alındı.

15 yaşında dede!

Mülakatı geçenler arasında o tarihte 15 yaşında olan 2003 doğumlu Direnç Gül de yer aldı. Mülakat komisyonunda Alevi Dedesi Ali Ekber Yurt, İl Müftüsü ile iki Vali Yardımcısı görev aldı.

Alevi dedesi Yurt: Bunlar dede değil

Tunceli Cemevi Başkanı Ali Ekber Yurt, komisyondan geçen bazı isimlerin dede vasfını taşımadıklarını belirterek, buna karşı çıktı. Ancak valilik kararıyla bu kişilerin gri pasaportla Almanya’ya gönderilmesine onay çıktı.

Bunun üzerine Ali Ekber Yurt, Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Yurt dilekçesinde, yaptığı araştırmada yurt dışına dede olarak gönderilen kişilerin bazılarının dede vasfını taşımadığını, yurt dışına gittikten sonra dönmediklerini ve iltica ettiklerini, bazı şahısların terör suçlarından yargılandıklarını ifade etti.

Savcılık suç bulamadı

Olaya ilişkin “Suçluyu kayırma ve görevi kötüye kullanma” iddiasıyla 3 yıldır soruşturma yürüten Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı, 13 Ocak 2021’de takipsizlik kararı vererek, dosyayı kapattı.

20 kişi dönmedi

Takipsizlik kararında, yurt dışına gidip dönmeyen kişi sayısının 20 olduğu doğrulanarak, “İddialar üzerine başlatılan soruşturma kapsamında Tunceli ilinde hizmet pasaportu alarak yurt dışına gönderilen şahıslara ilişkin Pasaport Şube Müdürlüğü’nden temin edilen 472 kişilik ve 57 kişilik listede yer alan şahıslardan hizmet süresi bitmesine rağmen yurda dönüş yapmayanlara ilişkin yapılan araştırmada toplam 20 kişinin yurda dönüş yapmadığı tespit edilmiştir” denildi.

7’si hakkında adi suç kaydı var

Hizmet pasaportu ile yurt dışına çıktıktan sonra dönüş yapmadığı tespit edilen 20 kişi hakkındaki soruşturma ve kovuşturma dosyalarının incelendiği anlatılan kararda, bu 20 kişiden 13 tanesi hakkında herhangi bir suç kaydı bulunmadığı aktarıldı.

4 tanesi hakkında hırsızlık, uyuşturucu kullanma, tehdit, ihaleye fesat karıştırma gibi adi suçlar kapsamında soruşturma yapılarak, bazıları hakkında takipsizlik kararı verildiği, haklarında yakalama kararı bulunmadığı savunulan kararda, şu bilgiler verildi:

“3 kişi hakkında da terör örgütü üyeliği, terör örgütü propagandası yapıldığı, bunlardan da 2’si hakkında yakalama kararı bulunmadığı, sadece Şahin isimli şahıs hakkında yakalama kararı bulunduğu ancak bu kararın yurt dışına çıktıktan sonra çıkarıldığı tespit edilmiştir.”

Kamu görevlilerinin suç yokmuş

Kararda, yurt dışına dede olarak gönderilen bazı kişilerin gittikleri ülkede sığınma talebinde bulunduğu ve dönmedikleri anlatıldı. Yurt dışına gönderilen 529 kişiden sadece 20’sinin yurda dönüş yapmadığı belirtilen kararda, şu sonuca varıldı:

“Bunlardan 13’ü hakkında herhangi bir suç kaydı bulunmadığı, geriye kalan 7 kişinin ise 4’ü hakkında adi suçlardan suç  kaydı bulunduğu, bunların çoğunun sonuçlanmış olduğu, hakkında yakalama kararı bulunan sadece 1 kişi olduğu, onun da yurt dışına çıktıktan sonra hakkında yakalama kararı çıkarıldığı hususları göz önüne alındığında suçluyu kayırma suçunun unsurlarının oluşmadığı, görevlendirmeyi yapan kamu görevlilerinin de böyle bir kastının tespit edilemediği, görevli olarak giden şahısların taşıması gereken şartların ilgili kurum tarafından değerlendirilmiş olduğu, bunun soruşturma ile tespitinin mümkün olmayacağı hususları bir bütün halinde değerlendirildiğinde kovuşturulması gereken suç ve suç unsuru bulunmadığı anlaşılmıştır.”

İçişleri soruşturmayı genişletti

Öte yandan İçişleri Bakanlığı yazılı bir açıklama yaparak, 6 belediyenin daha benzer şekilde yurt dışına çeşitli kişiler çıkartıldığını bildirdi. Açıklamada, şöyle denildi:

“Belediyeler aracılığıyla kamu görevlisi olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport sağlanarak yurt dışına çıkış yapmalarına yönelik, 12 Mart tarihinde Bakanlığımızca başlatılan soruşturma genişletiliyor.

Bu kapsamda, Balıkesir Gömeç, Adıyaman Gölbaşı, Burdur Yeşilova, Yozgat Yerköy, Şanlıurfa Suruç, Ordu Korgan belediyelerince “dans (folklor) gösterisi”, “kültür turu”, “gençlik programları” adı altında sivil toplum kuruluşları ile işbirliği protokolü düzenlenerek, yurt dışına kişiler gönderildiği tespit edilmiştir. Söz konusu olaylarla ilgili Bakanlığımızca Mülkiye Müfettişi görevlendirilerek, soruşturma başlatılmıştır.

Bakanlığımızca, belediyelere imkan sağlayan mevzuatın suistimalinin önlenmesi amacıyla tedbirleri arttırıcı yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, mahalli idarelerce yurtdışına görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulaması geçici olarak durdurulmuştu.”

İçişleri Yeşilyurt’u soruşturuyor

Son dönemde benzer vakalarda ciddi artış yaşandı. Bunun son örneği Malatya’da yaşandı. AKP’li Yeşilyurt Belediyesi’nin “Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek Projesi” için Almanya’ya gönderdiği 45 kişiden 43’ünün geri dönmediği anlaşılmıştı. İçişleri Bakanlığı, olayın açığa çıkmasının ardından ilgili vali yardımcısı ile il nüfus müdürünü görevden uzaklaştırmış, belediye başkanı hakkında da idari soruşturma başlatmıştı.