Yılların Özlemi Cemevi Başbudak (Haçköy) Köyünde İnşa Ediliyor
– Metin Kaçmaz-
Başbudak köyü Erzincan’a bağlı Tercan ilçesinin en büyük Alevi köyü. Erzurum Çat sınırında olan köy eski adı Haçköy yeni adı Başbudak olan bir Ermeni köyü. Bu topraklarda 1915 yılına kadar Aleviler ve Ermeniler ortak yaşamda bulunmuş, bir arada hiçbir sorun olmadan yaşamışlardır. Hatta ölülerini bile aynı mezarlıkta defnedecek, lokmalarını paylaşacak kadar bir yaşam içerisinde olmuşlar. Aleviler Haçköy’e 1800’lü yılların sonunda İç Dersim’den kalkarak gelmişler toprak satın alarak yerleşmişlerdir. Ermenilerin bu toprakları terk etmesiyle aynı Tercan’ın birçok köyü gibi tüm köyler Aleviler ve sünniler tarafından korunmuş yaşamın devam ettirilmesi sağlanmıştır.
Haçköy’de Aleviler ibadetlerini köy odalarında, ya da köyün en büyük damlarında gerçekleştirmiş, cenazelerini kaldırmış, erkanlarını yürütmeye çalışmışlardır. Ama her zaman yüreklerinde kendilerine ait bir cemevinin olmamasını özlemini yıllardır yüreklerinde yaşatmışlardır. Yılların özlemi bu işe önderlik eden canların ortaya çıkmasıyla beraber köylüler tarafından sahiplenilmiş ve başlangıçta sadece temel atıp kolon dikme şeklindeki düşünce sahiplenme duygusunun öne çıkması, köy dışında yaşayan Başbudaklıların maddi manevi katkılarıyla üç katın kaba inşaatı bitirilmiş sıvaları yapılmış durumdadır. Tabii bu arada arsayı satın alarak köye bağışlayan Hakkı Gültekin’in, cemevinin üç katının tuğlasını satın alarak bağışlayan Erdal Güzelgün’ün ve yeri geldiğinde geçim kaynağı olan bir hayvanının satarak parasını bağışlayan, yeri geldiğinde imece usulü çalışmalarda bulunan canlarımızın katkılarını unutmamak gerekir.
Türkiye’de Alevi köylerine zorla yaptırılan camilerle asimilasyon çalışmalarını yürüten devletin bu politikalarına karşı Haçköylüler yıllardır direnmiş, biat etmemişlerdir. Bu biat etmemeleri sonucunda devlet olanakları, hizmetleri getirilmemiş köyümüz üvey evlat muamelesi görmüştür şimdiye kadar. Devletin Alevisi değil yolun Alevisi olma şiarını kendisine ilke edinen Haçköylüler kendi olanaklarıyla cemevi inşaatına başlamışlar fakat bir noktada maddi olarak sıkıntı yaşamaya başlamışlar. Bütün bu gelişmeler karşısında gurbette yaşayan Haçköylüler olarak her ne kadar o topraklarda yaşamasakta atalarımızın, dedelerimizin yaşadığı topraklarda inancımızın bozulmadan yaşatılması, erkanlarımızın yürütülmesi, gelecğimiz olan gençlerimizin inancımız ve kültürümüzle tanışmaları için oralardan bizlere uzatılan yardım elini tutmak sevgilerimizi birleştirmek görevimiz şiarıyla bir dayanışma gecesi düzenleme kararını aldık ve uygulamaya koyduk. Başta Konfederasyonumuz genel başkanı sayın Hüseyin Mat, Köln AKM Başkanı sayın Ali Eren, sanatçı dostlarımız, NRW eyaletindeki Alevi dernek başkanlarımız, üyelerimiz katkılarını esirgemeyerek gecemize desteklerini sunmuşlardır. Gecemizin sonunda topladımız 11.874 Euro bağışı kendilerine sunmak, buradan kendilerine gönderilen dayanışma selamlarını iletmek için Haçköye kadar uzanan bir yolculuğu yaptım.
Sonbaharın o güzelliğini yaşadığımız Kasım ayında araba ile Ankara’dan yola çıkarak ilk önce Han köyüne sevgili Hasret Gültekin’in anıt mezarını ziyaret ettik, Almanya’dan canlarımızın selamlarını söyledik. Anıt mezarın soğuk taşlarını ellerimizle okşadığımızda biliyorduk ki yüreğimizde sevgilerimizle Hasret Gültekinin yüreğine dokunduğumuzu, onun yüreğimizdeki sevgimizi hissettiğini ve mutlu olduğunu hissedebiliyorduk.
Erzincan; yüreğimizin, sevgimizin şehri dağları, bembeyaz karıyla bizleri karşıladı. Kara ragmen sıcak bir havada Tercan’a doğru yol aldığımızda Keşiş dağlarının azameti, doğanın o güzelim harika manzarası eşliğinde yolculuğumuz doyumsuz şekilde devam etti ve bizler bu yolculuğun bitmesini sanki istemiyor gibiydik. Tercan’dan köyümüzün yoluna saptığımızda 50 kilometrelik yolda dağları, bembeyaz örtüyle kaplanmış ovaları, dağların arasındaki köyleri geçerek Haçköy’e ulaştık. Haçköylülerin, sevgili Ali Paşa Güzelgün ve ailesinin sıcak sevgisi ile kucaklaşmadan sonra muhabbet bölümüne geçtik. Bir gün sonra cemevini ziyarete gittiğimizde cemevi yöneticileri, köylülerimizin sıcak, dostane karşılamaları ile geniş bilgilendirmeler aldık. 500′ yakın kişinin 96 hanede yaşamını sürdürdüğü köyün tam orta yerinde cemevi inşa edilmiş durumda. Niçin daha geniş alana yapılmadığını sorduğumuzda köyün yaşlılarının, kadınlarının köyün bir tarafından diğer tarafına ulaşmasında sıkıntı yaşanıldığından ulaşımı kolay olan köyün ortasına yapılmış cemevi. Arkasında Meryem Ana ziyareti ve sırtını dayadığı dağlarıyla sanki tarihi bir konumda yer almış cemevi. Cemevi önünde yöneticilerimizle beraber yaptığımız sohbetlerimizle, cemevini gezerek aldığımız bilgilendirmelerden sonra cemevi önünde yöneticilerin, köylülerimizin olduğu ortamda dayanışma gecemizden topladığımız 11.874 Euro bağışı kendilerine ilettim.
Burada başta konfederasyonumuz genel başkanı, Köln derneği başkanımız ve üyelerimizin, gecemize katkı sunan tüm canlarımızın selamlarını ileterek başladığım konuşmamda bu bizim yaptığımız ilk yardım olmadığını bundan önce de başta Erzincan cemevi, Sivas cemevi başta olmak üzere Türkiye’de inşa edilen cemevlerine maddi katkılarımızı sunduğumuzu ve temelden cemevlerinin bitirilmesini sağladığımızı söyledim. Bu topraklarda asimilasyona karşı durmak için direnen her cana destek sunmak, bizlere uzatılan yardım elini tutmanın bir görev olduğunun bilinciyle bu yardımı gerçekleştirdiğimizi ve her zaman da yanlarında olacagımız belirttim. Cemevimizin açılışında da genel başkanımız Hüseyin Mat’ın gelmek istediğini, Konfederasyonu Yol, Erkan kurulu başkanı Cafer Kaplan dedeninde açılışa gelmek, cemevi dedeleriyle birlikte bir cem düzenlenmesine katkı sunma isteğini kendilerine ilettiğimde çok memnun oldular. Cemevi yöneticileri ve köylülerimizden asimilasyona karşı sergilenen bu duruşun devam etmesini diğer taraftan da aynı Erzincan cemevinde olduğu gibi cemevlerimiz inşa edilirken hiçbir zaman yanlarında olmayan maddi, manevi desteklerini sunmayan Cem Vakfının yönetimleri ele geçirerek Alevileri kendi içimizde asimile etme, minaresiz camilere çevirme planlarına, İran mollası destekli Şia anlayışının cemevlerimize girmesine müsaade etmemelerini kendilerinden istedim. Benim konuşmamdan sonra cemevi yöneticilerimizde duygularını dile getirdiler.
Boybeyi Saçar: (Cemevi Yaptırma Derneği Başkanı): Halkımızın yıllardır duyduğu cemevi özlemini gerçekleştirmek için ilk adımı attığımızda hiçbir maddi imkanımız yoktu. Köyümüzün beşbin yıllık bir tarihi vardır ve bu tarih içerisinde atalarımız o kadar güzel işler yapmışlar ki bizlerde onların özlemi olan cemevini niçin yapmayalım diyerek bu işe giriştik. Başlarken sadece kolonları atmayı düşünürken köylülerimizin, dışarıda yaşayan Haçköylülerin destekleriyle üç katı kaba inşaatını, çatıyı da bitirdik. Hayal bile edemeyeceğimiz şekilde hızlı gelişti inşaatımız. Her inancın bir ibadethanesi vardır bizler de asimilasyona uğramak inancımızı, öğretimizi gelecek kuşaklara aktarmak istiyorsak bu tür çalışmaları öncelikle yapmak zorundayız. Destek sunan Avrupa’daki tüm canlara teşekkürlerimizi sunarım. Binamızın amacı sadece cenazelerin kalkması değil, geleceğimiz olan gençlerimize bir şeyler öğretmemiz gerekir. Onların asimile edilmesini istemiyorsanız yol ve erkanı öğretmek zorundasınız. İleri dönemlerde saz, semah gibi kültürel çalışmaları başlatacağız, kütüphane kurarak okuma alışkanlığını geliştirmek istiyoruz. Tekirdağ ve Esenyalı derneğimiz, canlarımız katkılarını sürekli olarak sunmaktadırlar.
Cemevimiz üç kat üzerinde inşa edilmektedir. Giriş katında yönetim odamız, morgumuz, cenaze hizmetlerinin yapıldığı bekleme salonu ve tuvaletler bulunmakta. Morgumuzu satın aldık ve hizmetler vermekteyiz. Birinci katımızda mutfak ve yemek salonumuz bulunmakta olup sıvaları yapılmış kapıları, pencereleri takılmış durumdadır. ikinci katında ise cem odamız, dede odası bulunmaktadır. Dede odasında lokmaların pay edilmesi, semah çalışmalarının yapılmasını hedeflemekteyiz. Giriş katımız hemen hemen bitirildi, birinci kattaki yemek salonumuz bitirilmek üzere ama inşaatımızın bitirilmesi için bayağı çalışmalar yapmak zorundayız. Binamızın alt kısmında kesimhanemiz bulunmaktadır, buranın fayansları bitirildi ufak tefek işleri kaldı.
Ali Paşa Güzelgün (Cemevi Yaptırma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi): Öncelikle köyümüze hoşgeldiniz sizinde emeğinize yüreğinize sağlık. Sizden hiçbir talebimiz olmadığı halde duyarlılık göstererek maddi kaynak yaratmak için Almanya’da dayanışma gecesi düzenlemeniz, köyümüze kadar gelerek desteğinizi sunmanız bizleri mutlu etti. Yılların özlemi olan cemevine kavuşmak için iki yıldır köylülerimizle birlikte çalışmalar yürütmekteyiz, sizlerde biliyorsunuz cemevini inşa etmek için büyük maddi güce ihtiyacımıza vardır. Dışarıda yaşayan köylülerimizin destekleri, köyümüzde yaşayan canlarımızın maddi manevi destekleriyle inşaatımızı bugünlere getirdik. Sizlerin yaptığı bu katkı inşaatımızın bitirilmesine yönelik çalışmamızı ileriye götürecektir. Bir kez daha katkı sunan tüm canlarımıza teşekkür ediyorum. Konfederasyon başkanımız sayın Hüseyin Mat’a, Köln AKM Başkanı Ali Eren ve katkı sunan tüm canlara köyümüz adına sonsuz teşekkür ederim. Ayrıca köyümüzle ilgili tüm duyuruları yayınlayan, programlar yapan Yol TV’ye de teşekkür ederim.
Gülbayram Görmüş( Cemevi Yaptırma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi):Ben şahsım adına tüm Başbudaklılarla gurur duymaktayım çünkü herkes elinden gelen katkıyı sundular. Sizlerde duyarlılık gösterip Almanya’dan kalkıp buralara kadar gelerek desteğinizi sundunuz. Köyümüzde eskiden evlerde cem ibadetlerimizi yapıyorduk, atalarımızın özlemi olan ama yapamadıkları cemevini bizler yaparak onların dileklerini yerine getirmenin mutluluğunu yaşamaktayız. Cemevi inşaatımızın bazı bölümlerini bitirdik ama önümüzde kış ayları olması sebebiyle fazla ilerleme sağlayamayacağız ama cemevini bitirerek bir an önce hizmete açmak için elimizden gelen tüm çabayı göstereceğiz.
Sevgili Canlar, yoluna ve ikrarına bağlı olan her Alevi kendisini Alevi Haber Ağı’nın doğal bir muhabir olarak görmelidir.
Oturduğu mahallede, okuduğu okulda, çalıştığı iş yerinde, üyesi olduğu Cemevi’nde ve sokakat haber niteliği taşıyan her durmla ilgili bize görsel veya yazılı haber göndermelidir.
Bu istemimiz Alevi kurum yöneticilerimiz içinde geçerlidir.
Alevi Haber Ağı: Gerçekleri yazacak… Geçekler yazılırken sende katkını sun can…
Saygılar, sevgiler
